ΔΕΗ

Ο νομός Κοζάνης και η περιοχή της Πτολεμαϊδας είναι από τις πιο υποβαθμισμένες περιβαλλοντικά περιοχές στην Ελλάδα, εξαιτίας της εκμετάλλευσης του λιγνίτη. Το περιβαλλοντικό κόστος αγνοείται και παραβλέπεται μπροστά στα κοινωνικο-οικονομικά πλεονεκτήματα που προκύπτουν από την παραγωγή ενέργειας.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

ΠΡΙΝ ΤΟ 1950: Το 1889 φτάνει το "ηλεκτρικό" στην Ελλάδα με το φωτισμό του ιστορικού κέντρου της Αθήνας. Από τότε, αρχίζουν σταδιακά να δημιουργούνται μικρές ιδιωτικές ή δημοτικές εταιρείες που παράγουν και διανέμουν την ηλεκτρική ενέργεια, η οποία καλύπτει μόνο το φωτισμό και μάλιστα με ωράριο, με συνεχείς διακοπές και σε τιμές αβάστακτες για το μέσο Έλληνα (τρεις έως πέντε φορές ακριβότερες από τις τιμές που ίσχυαν στην Ευρώπη). Μέχρι την ίδρυση της ΔΕΗ, ηλεκτρικό ρεύμα είχαν μόνο οι πόλεις και κάποιες κωμοπόλεις. Από τους 11.600 οικισμούς της χώρας το ρεύμα έφτανε μόνο σε 823.

1950 - 2000: Τον Αύγουστο του 1950 ιδρύεται η ΔΕΗ (Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού), για να λειτουργήσει "χάριν του δημοσίου συμφέροντος" με σκοπό τη χάραξη και εφαρμογή μιας εθνικής ενεργειακής πολιτικής, η οποία μέσα από την εντατική εκμετάλλευση των εγχώριων πόρων, θα κάνει το ηλεκτρικό ρεύμα κτήμα και δικαίωμα του κάθε Έλληνα πολίτη, στη φθηνότερη δυνατή τιμή. Η συστηματική εκμετάλλευση του λιγνίτη από τη ΔΕΗ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, ξεκίνησε με το υπόγειο λιγνιτωρυχείο Αλιβερίου το 1951. Το 1956 με τη σύσταση της εταιρείας ΛΙΠΤΟΛ ξεκίνησε η συστηματική αξιοποίηση των λιγνιτών της Πτολεμαϊδας, με τη διάνοιξη του επιφανειακού λιγνιτωρυχείου του Κύριου Πεδίου ετήσιας δυναμικότητας 1,8 εκατομ. τόνων. Ο εξορυσόμενος λιγνίτης προοριζόταν για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, μπρικέτας, ξηρού λιγνίτη, χημικών και αζωτούχων λιπασμάτων.

2001 ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ: Από την 1η Ιανουαρίου 2001, με βάση το Ν. 2773/99 και το Π.Δ. 333 της 20ης Δεκεμβρίου του 2000, η ΔΕΗ μετατράπηκε σε Ανώνυμη Εταιρεία. Από το Φεβρουάριο του 2001 ξεκίνησε η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα (νόμος 2773/1999), στα πλαίσια της ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα δύο αυτά σημαντικά γεγονότα απετέλεσαν σταθμό στην πεντηκονταετή ιστορία της ΔΕΗ, αφού εκτός των νομικών, διαχειριστικών και οργανωτικών μετασχηματισμών που συνεπάγεται η μετατροπή μιας επιχείρησης σε ανώνυμη εταιρεία αλλά και η εισαγωγή της στις χρηματαγορές, έπρεπε να μπορέσει να λειτουργήσει στο νέο θεσμικό πλαίσιο και στις απαιτήσεις της απελευθερωμένης και ανταγωνιστικής αγοράς ενέργειας.

Η ΔΕΗ ΣΗΜΕΡΑ

• Η ΔΕΗ είναι μια καθετοποιημένη επιχείρηση ηλεκτρισμού με κυρίαρχη θέση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα.
• Είναι η μεγαλύτερη βιομηχανική επιχείρηση στην Ελλάδα, η οποία συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και της ελληνικής κοινωνίας.
• Διαθέτει τεράστια υποδομή σε εγκαταστάσεις παραγωγής, μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας.
• Έχει ισχυρό εμπορικό όνομα και φήμη.
• Διαθέτει συγκεντρωμένη τεχνογνωσία και εξειδικευμένο προσωπικό.

Η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού συμπλήρωσε περισσότερο από μισό αιώνα ζωής και επιχειρηματικής δράσης στο χώρο της ενέργειας. Όλα αυτά τα χρόνια, η ΔΕΗ υπήρξε η κινητήρια δύναμη για την οικονομική και βιομηχανική ανάπτυξη της χώρας, επιτυγχάνοντας την ενεργειακή αυτονομία της στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Κατά γενικό κανόνα κάθε ανθρώπινη επέμβαση στο περιβάλλον προκαλεί επιπτώσεις, για το λόγο αυτό και κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα θα πρέπει να είναι λελογισμένη, συγκροτημένη και αιτιολογημένη, να συμμορφώνεται προς τους θεσπισμένους κανονισμούς και διατάξεις και να υπακούει τέλος προς γενικά αποδεκτούς κανόνες και αρχές.

Οι επιπτώσεις είναι δυσμενείς για μεταλλευτικές εργασίες γιατί σχετίζονται με εξορυκτικές δραστηριότητες, υπαίθριες εκμεταλλεύσεις που προϋποθέτουν τεράστιες εκσκαφές, διακινήσεις και αποθέσεις εδαφών, γαιών και ορυκτών.

Παρά τις ωφέλειες και τις θετικές επιπτώσεις του έργου (παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, νέες θέσεις εργασίας, ευκαιρίες οικονομικής δραστηριότητας), υπάρχουν και οι αρνητικές επιδράσεις στο φυσικό περιβάλλον και στο ανθρωπογενές περιβάλλον. Η κύρια επίπτωση από κάθε υπαίθριο μεταλλευτικό έργο σχετίζεται με την αλλοίωση λόγω της εξορυκτικής δραστηριότητας της ίδιας της επιφάνειας του εδάφους και η οποία αποτελεί την υποδομή του περιβάλλοντος.

Ο χώρος που υφίσταται τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις κυριαρχείται από αγροτικές δραστηριότητες, περιλαμβάνοντας περιοχές που χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας, όπως λίμνες και σημαντικά αστικά κέντρα (οι πόλεις της Κοζάνης, της Πτολεμαϊδας, της Φλώρινας και του Αμυνταίου).

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ 1: ΑΗΣ Πτολεμαϊδας

Οι κυριότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον από το ενεργειακό κέντρο είναι οι εξής:

• Δέσμευση μεγάλων εκτάσεων γης, για μεγάλα χρονικά διαστήματα
• Αλλοίωση του φυσικού ανάγλυφου της περιοχής
• Αλλοίωση μορφολογίας και αισθητικής της περιοχής
• Κίνδυνοι κατολισθήσεων και αστοχίας πρανών
• Επιπτώσεις στα επιφανειακά νερά και στον υπόγειο υδροφορέα
• Μεταβολή της κοινωνικο-οικονομικής δομής της περιοχής (στέρηση καλλιεργειών, αγροτικής παραγωγής)
• Ανάγκη μετακίνησης οικισμών, οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου
• Η διατάραξη της χλωρίδας και της πανίδας της περιοχής
• Ρύπανση του αέρα (έκλυση σωματιδιακών ρύπων) και του εδάφους
• Αποθέσεις υλικών
• Οπτική ρύπανση
• Ηχορύπανση (θόρυβος, δονήσεις).